De zeven niet-genezen blinden

Sinds TRIN in november met een Nederlands team van ‘revivalisten’ naar Myanmar (Birma) is geweest, is het land niet meer hetzelfde. Een ‘historische conferentie’ waar Mattheüs van der Steen en Willem Ouweneel spraken zou voor een ‘historische doorbraak’ hebben gezorgd, met als gevolg ‘opwekking en transformatie’ in het land. Willem Ouweneel berichtte op zijn weblog en in diverse christelijke media over de wonderen die er hadden plaatsgevonden. Zo zouden op een boeddhistisch blindeninstituut zeven blinden zijn genezen. De Nederlandse predikant-zendeling Marten Visser, zelf werkzaam in Thailand, twitterde: “Als in Birma 7 blinden door Mattheüs van der Steens team ziende zijn geworden, neem ik ontslag als zendeling en ga ik bij hem in de leer.” Visser ging zelf op onderzoek uit en presenteert zijn bevindingen in het nu volgende artikel, dat opmerkelijk veel parallellen heeft met deze eerdere discussie op Goedgelovig.

OPWEKKING IN BIRMA?

Door: Marten Visser

In november werd door TRIN een zendingsreis naar Birma georganiseerd. Mattheüs van der Steen en Willem Ouweneel waren de hoofdsprekers op een aantal bijeenkomsten. Zij kwamen met enthousiaste verslagen. Er was een opwekking uitgebroken in Birma. Zeven blinden waren genezen. Laten we eens kijken wat er echt gebeurde.

De zeven genezen blinden vormden de meest spectaculaire en ook de meest duidelijke bewering. Ik besloot op zoek te gaan. Ik begeleid immers zelf een Birmese kerk in Thailand, en heb vrienden in Birma. Bevestiging of ontkenning van dit verhaal moest mogelijk zijn, dacht ik.

Lokatie
Nergens was terug te vinden waar het wonder zich precies afgespeeld zou hebben. Het verslag op de webstek van TRIN bracht uitkomst. Ze vertelden dat de genezing had plaatsgevonden op het terrein van het instituut waar ze in januari 2010 een conferentie hadden georganiseerd.* Ze hadden al eens mooie foto’s van die conferentie gepubliceerd. Een van mijn contacten herkende de zaal.** “O, dat is de zaal van de Myanmar Christian Fellowship of the Blind!” (MCFB).

Goed, de lokatie was dus duidelijk. Ouweneel had dan wel gezegd dat het een boeddhistisch instituut was, maar uit het TRIN-verslag bleek dat dat niet klopte. Zo’n detail of het een boeddhistisch of christelijk instituut is, kan iedereen wel eens ontgaan, natuurlijk. Maar de belangrijke vraag bleef: is het wonder echt gebeurd? Ouweneel twijfelde daar niet over. Ik vroeg hem of hij belangstelling had de informatie te zien die ik eventueel uit Birma zou krijgen, voor ik ermee naar buiten zou treden. Nee, dat was niet nodig. Want als mijn contacten net zulke mensen zouden zijn als ik, gaf hij toch geen cent voor hun oordeel.

Bewijzen?
Ouweneel had ook helemaal geen behoefte om mij bewijzen te geven voor de wonderen die gebeurd waren. Wie hem niet op zijn woord gelooft, heeft een ‘Bediening van Achterdocht’. Tja, dat hij mij vanwege mijn sceptische houding geen bewijzen wilde overleggen vond ik niet sterk maar nog enigszins begrijpelijk. Maar niemand kreeg de film te zien waarmee Ouweneel in zijn verslag geschermd had. Daarop zou de genezing te zien zijn.

Prof. dr. Edward Dompeling is de Nederlandse arts die bij de beweerde genezing aanwezig was. Ook hij komt bij navraag niet naar voren met zijn verhaal, en al helemaal niet met bewijzen. Er kwamen geen blijde verhalen van de genezen jongetjes, en geen blijde verhalen uit het blindeninstituut. Hmmm, volgens mij hoef je geen Bediening van Achterdocht te hebben om dan een heleboel belletjes te horen rinkelen. Dus toch maar zelf op zoek gaan, dan.

De waarheid
Ik hoorde al gauw over iemand die vaak op het MCFB kwam. Hij wilde wel iets zeggen. “Jazeker, ik heb die bewuste dag een groep buitenlanders gezien. Ik heb ze zien bidden voor een stel jongens. En ik heb ze foto’s zien maken.” Waar het allemaal om ging, was hem niet duidelijk. Wat hem wel duidelijk was, was dat er sinds die dag precies evenveel blinde jongens in het instituut waren als tevoren.

Was er echt helemaal niets gebeurd? Daar leek het op, maar ik wilde graag ook nog uit andere bron horen wat er al of niet gebeurd was. Uiteindelijk legde iemand contact met een Birmese medewerker van de blindenschool, die onder zijn westerse vrienden bekend staat als Peter. Het verhaal werd aan hem verteld. De foto’s werden aan hem toegestuurd. Ik heb de e-mail gezien waarin hij reageerde: “Ja, dit is onze blindenschool. Die ene jongen op de foto ken ik wel. Ik heb het nog eens nagevraagd bij het kantoor, maar wat jij beschrijft is echt niet gebeurd.”

Meer kan ik niet doen. De plaats waar het om gaat is de Myanmar Christian Fellowship of the Blind. De man die er werkt is Peter. Hij en een andere bron die anoniem moet blijven, bevestigen dat er geen wonder is gebeurd. Zelfs geen wondertje. Het enige wat gebeurd is, is dat er een groepje buitenlanders heeft staan bidden en foto’s maken. Dat heeft zo weinig indruk gemaakt, dat er in de blindenschool zelfs niet verder over is gesproken. Meer kan ik er niet van maken.

Wie nog twijfelt, moet zelf maar gaan kijken en navraag doen. Het adres van het blindeninstituut is No/165, Baho Street, 2 Qtr. , Mayangone Township, Yangon, Myanmar. Het e-postadres is op hun webstek te vinden. Als iemand van TRIN gaat kijken om de genezen blinden te vinden, wil ik wel meegaan als ik de tijd vrij kan maken.

Maar het trieste is dat ze niet te vinden zijn. Diezelfde jongetjes van de foto’s zul je er nog vinden. Ze zijn nog even blind als tevoren. En een groep uit Nederland maakt mooie sier over hun rug heen.

Opwekking?
Als je dit weet, lees je rest van Ouweneels verslag van de Birmareis ook in een ander perspectief. Als Azië vreemd voor je is, valt het misschien niet zo op. Maar een contactpersoon in Birma was verbijsterd over de naïviteit en het gebrek aan inzicht in de situatie die spraken uit de verslagen van Ouweneel. Een paar punten die hem opvielen:

1. Ouweneel spreekt over een unieke conferentie, waarbij de breedte van de Birmese kerk betrokken is. Maar in werkelijkheid ging het om een conferentie waar vrijwel alleen christenen van de Chin-stam kwamen. De ethnische scheiding is in Birma veel belangrijker dan de scheiding tussen de verschillende kerkgenootschappen die Ouweneel noemt.
2. Ouweneel zegt dat het een wonder is dat mensen publiekelijk aan durven te geven christen te worden. Integendeel, zegt mijn bron, dat doet men heel gemakkelijk. Jezus als extra god aan je pantheon toevoegen is een kleinigheid.
3. Ouweneel schrijft dat 1159 mensen hebben verteld dat zij transformatie hebben ondergaan van een leven als traditioneel christen naar een geestvervuld christen. “O,” vraagt mijn bron- die overig een keurige pinksterchristen is- zich af, “en dat blijkt dan uit het invullen van een papiertje?”
4. Ouweneel vertelt dat ook tijdens de conferentie weer blinden ziende zijn geworden. A.M., directeur van een christelijke organisatie, heeft een poosje ingevallen als vertaler voor het TRIN-team tijdens de conferentie. Hij heeft die verhalen alleen uit de mond van de betrokken Nederlanders gehoord. Geen enkele Birmees had hem er iets over verteld.
5. Ouweneel beweert dat het een wonder is dat een hotel afgehuurd kon worden dat eigendom van de regering is. De reactie vanuit Birma daarop: Hij kent Birma zeker niet zo goed he? Als het geld rechtstreeks in de zakken van de generaals stroomt, is het des te aantrekkelijker voor hen. Er is dan ook een internationale kerk die hun samenkomstruimte al jaren van de regering huurt.
6. Ouweneel zegt dat de bijeenkomsten uniek waren. Zoiets heeft nog nooit in Birma plaatsgevonden! Volgens mijn contact in Birma is dat geschiedvervalsing. Zij tekenen daarbij aan dat die vervalsing ook gemakkelijk door de Birmese gastheren plaats kan hebben gevonden. Zij hebben er immers belang bij dat de buitenlandse gasten zich belangrijk voelen. Hier vind je een artikel waarin verschillende charismatische bijeenkomsten worden beschreven die erg lijken op die van TRIN.

Huilen
Het is moeilijk te besluiten of je nu moet lachen of huilen om zulke berichten. Lachen misschien? Ouweneel heeft een mooie spreuk op zijn weblog staan: “Conscia mens recti, famae mendacia ridet.” Oftewel: “Wie zich bewust is van de waarheid, lacht om de leugens van het gerucht.” Nergens is dit beter van toepassing dan op dit verhaal. Maar uiteindelijk moet ik toch vooral huilen.

Het is triest dat Gods naam te grabbel wordt gegooid door beweringen die niet waar blijken te zijn. Het is triest dat zo de nadruk wordt gelegd op het valse evangelie dat God je problemen wel even oplost en het ware Evangelie dat God zondaren vergeeft naar de kant gedrukt wordt. Het is triest dat de suggestie gewekt wordt dat een land in een dag veranderd kan worden, waardoor er een verkeerd beeld van zending ontstaat. Het is triest dat het echte zendingswerk van mensen die jaar in jaar uit in Birma in alle anonimiteit trouw het Evangelie brengen daardoor ondergewaardeerd wordt.

“Als dit geen opwekking is, weet ik het niet meer”, besloot Ouweneel een van zijn verslagen. De conclusie is duidelijk, en geen verrassing voor degenen die hem de afgelopen jaren een beetje gevolgd hebben. Ouweneel weet het niet meer. 

* Mattheüs van der Steen schreef op 17 november om 15.23 op zijn Facebookpagina: “7 people completely healed from blindness – today our great dutch team went to the blind institute where we held the pastor conference in jan 2010. After layinh (sic) heads (sic) on the blind 7 could see!”

Op de webstek van TRIN stond: “Ook is een deel van het team naar een blindeninstituut gegaan. Tijdens de pioniersreis van Trin in januari 2010 werd hier een conferentie gehouden. Gedurende de voorbereidingen had God duidelijk gesproken dat Hij op deze plek grote dingen zou gaan doen. En dat deed Hij! Het team ging voor blinden bidden en 6 kinderen en 1 volwassene gingen zien!! God is zo goed! Nog voordat de grote conferentie was begonnen, was Gods genezingskracht al aan het werk.” Dit stond hier, maar is daar inmiddels niet meer te vinden. (cache hier)

** Ik kan de foto’s niet terugvinden. Wellicht zijn ze verwijderd van de webstek, maar dat weet ik niet zeker. Het gaat onder andere om de foto rechts. 

Helaas kan ik mijn bronnen voor dit artikel niet openbaar maken. In tegenstelling tot mensen die voor 14 dagen op een toeristenvisum komen, moeten buitenlanders die betrokken zijn bij christelijk werk en constant in Birma wonen, erg voorzichtig zijn. Zij lopen het reele gevaar het land uitgezet te worden. Hun namen zul je nergens op het internet tegenkomen. Mijn Birmese bronnen hebben geen zin genoemd te worden in een Nederlandse controverse. Wel heb ik toestemming om de gegevens die ik heb onder voorwaarde van anonimiteit door te geven aan de grootste christelijke media: EO, RD en ND. Wat ik hen kan leveren is:

1. Naam, e-postadres en uitgebreide reactie van de hoofdonderzoeker in Birma.
2. De berichten waarin gezegd wordt dat de foto’s van de vorige conferentie en de foto’s van de blinde jongetjes genomen zijn op het terrein van de MCFB.
3. Het bericht waarin iemand meldt de groep uit Nederland te hebben zien bidden voor de blinde jongetjes, maar dat ze nog steeds blind zijn.
4. De volledige naam van Peter en het bericht waarin hij vertelt dat er geen blinden zijn genezen.
5. De volledige naam en organisatie van de in het artikel genoemde A.M.
6. De naam en contactinformatie van een grote NGO met contacten in alle instituten voor gehandicapten. Via via hoorde ik dat de directeur hiervan de genezingen ontkende. Dit heb ik niet in het artikel gebruikt omdat ik nog niet rechtstreeks van hemzelf gehoord heb.

NASCHRIFT: Goedgelovig heeft Willem Ouweneel en Edward Dompeling gisteren benaderd voor een reactie. Zij hebben niet gereageerd. Het Nederlands Banblad belde met Ouweneel en tekende de volgende reactie op: “Dit is geen feitelijke weergave, dit zijn hatelijke opmerkingen. Het is zijn woord – gebaseerd op verhalen van anonieme mensen – tegen het onze. Ik vind het een dreun in het gezicht van degenen die erbij waren, uitgedeeld door iemand die er niet bij was.” Op zijn weblog is Ouweneel inmiddels met een reactie gekomen.