Journalistiek voor dummies

Is een programma van drie kwartier tegenwoordig te weinig voor een topinterviewer om een prominente gast die regelmatig in opspraak is ook maar één kritische vraag te stellen? Wel als de ondervrager Andries Knevel heet, zijn gast Willem J. Ouweneel is en het onderwerp de Evangelische Hogeschool is. Ouweneel was 32 jaar geleden betrokken bij de oprichting van de EH in Amersfoort. Komende woensdag zwaait hij af. Pensionering. En vanaf september komt hij gewoon weer terug, maar dan als gastdocent. Voor eerstejaars studenten journalistiek biedt deze aflevering van Andries Radio fantastisch mooie lesstof.

Je kunt bijvoorbeeld leren, nota bene van een topinterviewer, hoe je vragen stelt:

– Jij bent toch professor doctor doctor doctor, Willem Ouweneel?
– Tweeëndertig jaar geleden is de EH opgericht en jij was er bij?
– Je was nog niet zo bekend?
– Willem Glashouwer was hervormd?
– Je was werkzaam als bioloog?
– De EH was niet gesubsidieerd?
– Je gaat af en toe gastcolleges geven?
– Waar ben je het meest tevreden over?
– Het afscheid is woensdag?

Vraag van een docent journalistiek aan zijn pas gediplomeerde havisten en vwo’ers: “Hoe kom je als interviewer tot dat soort vragen?” Antwoord: “Ten eerste door je als interviewer niet goed op een gesprek voor te bereiden. Ten tweede door kort voor de uitzending als interviewer en gast samen een zogenaamd voorgesprek te hebben.” Voor Andries en Willem is zo’n voorgesprekje plannen niet zo moeilijk, want zij spreken elkaar al heel vaak. Ja, deze mannen hebben zelfs hele nauwe banden. Willem bijvoorbeeld is een van de knappe koppen op wier gezag Andries vroeger creationist was en op wier gezag hij dat nu niet meer is.

Dat brengt genoemde docent bij een tweede les: “Interview nooit je vriendjes! Stuur dan liever een collega die wel in staat is afstand te houden.” Hoor maar eens hoe gastheer en gast elkaar over de bol aaien. Bijvoorbeeld als het gaat om de ‘ongenadige’ kritiek die beiden soms krijgen vanwege hun nieuwe standpunten over Genesis 1. Willem zegt dat hij daar wild van kan worden en vertrouwt Andries toe: “Je zult het herkennen…” En als Andries vraagt: “Het aantal echtscheidingen neemt toe in jullie achterban?”, reageert Willem: “Dat is ook jouw achterban.” 

Les drie luidt: “Kijk ook eens naar wat de interviewer niet vraagt.” Bijvoorbeeld over de crisis die de EH in 1991 trof. Of, voor wie dat gedateerd vindt, over de verwijdering die is ontstaan tussen sommige van de oprichters van de EH. Kijk maar eens hoe Koos van Delden tegenwoordig schrijft over Willem Ouweneel. Die mannen treffen elkaar ongetwijfeld, komende woensdag op die receptie in Amersfoort. “Beste eerstejaars studenten, wat had een kritische Andries daarover bijvoorbeeld kunnen vragen?”