Marten Visser: ‘Ouweneel loog bewust’

Zendeling Marten Visser geeft op zijn weblog een uitgebreide verantwoording waarom hij de confrontatie met Willem Ouweneel heeft gezocht. De kern van de zaak is volgens hem dat “Ouweneel, TRIN, en vele charismatische christenen met hen, een theologie aanhangen waardoor ze dingen zien die er niet zijn, en niet bereid zijn de feiten onder ogen te zien.” Hij illustreert dat aan de hand van het interview dat Ouweneel in het EO-programma Door De Wereld gaf. “De belangrijkste en schokkendste zin uit Ouweneels reactie op de conclusie dat de zeven blinden in Birma niet genezen waren, was een korte: ‘Dat wisten we al.’ Inderdaad, hij wist het al. Hij zegt dat ik het al ‘aannemelijk’ had gemaakt dat de genezing niet zo had plaatsgevonden als hij verteld had. Maar het gaat verder: Ouweneel heeft vanaf het begin zijn best gedaan de feiten niet onder ogen te zien. Hij wilde niet kijken naar de informatie die ik uit Birma kreeg.”

Visser vervolgt: “Op zijn laatst op 2 maart wist Ouweneel voor 100% zeker dat er geen wonder was gebeurd. De storm over Birma was inmiddels gaan liggen. Ik kreeg een nieuw e-postbericht binnen. Iemand uit het blindeninstituut vertelde me dat er echt geen wonder gebeurd was. Dat deed hij duidelijk met grote tegenzin, omdat hij zelf als charismatisch christen sterk in wonderen gelooft. Ik had geen zin het verhaal weer op te rakelen, maar ik stuurde het aan Ouweneel door. Later bood ik hem aan niet alleen de inhoud van het bericht, maar ook de afzender door te geven. Dan kon hij zelf contact opnemen, zonder afhankelijk te hoeven zijn van informatie die via mij kwam. Ik heb op deze berichten geen enkele reactie gehad. Ondertussen bleef op zijn weblog wel zijn antwoord aan mij staan, met daarin onder andere de door de EO-Visie geciteerde zinsnede: ‘Met Wie ben je aan het strijden als je Gods wonderen hardnekkig wilt ontkennen?’ (Dat staat er overigens nog steeds.) Dit was voor mij de verdrietigste episode van het hele Birmaverhaal. Ik kon niet anders dan concluderen dat iemand die ik ooit hoogachtte, er bewust voor koos een vals getuigenis af te leggen. Het beschermen van TRIN woog voor hem zwaarder dan het behouden van zijn persoonlijke integriteit. In de reactie op zijn weblog gaat Ouweneel op dezelfde toer voort. Het is pijnlijk om te lezen. Hij heeft volgens zichzelf in alles gelijk, behalve in dat lastige detail dat de blinden niet genezen zijn.”

“Het is met pijn in het hart dat ik waarschuw tegen de activiteiten en theologie van Ouweneel.”

Deze conclusie brengt Visser ertoe om Ouweneel onomwonden een gevaar te noemen. “Zoals zovelen, heb ik een jaar lang als student onder het gehoor van Ouweneel gezeten. Hij is de grappigste, beste en intelligentste docent die ik ooit gehad heb. Intelligent niet in de zin van oorspronkelijk denkwerk, maar wel in de zin van een zeer brede ontwikkeling en het zich ontzettend snel eigen kunnen maken van moeilijke materie. […] In de jaren daarna begon het mij voor het eerst op te vallen dat het aplomb waarmee hij zijn mening altijd verkondigt, en de arrogante manier waarop hij mensen die het niet met hem eens zijn wegzet niet veranderde, ook al veranderde hij wel regelmatig van mening over bepaalde onderwerpen. De meningen van Ouweneel werden steeds buitennissiger. Ik haakte definitief af toen hij als apologeet optrad voor een zekere T.B. Joshua, die ik beoordeelde als een Afrikaanse toverdokter met maar een heel dun christelijk sausje.”

Toen Ouweneel begon op te treden als spreker bij TRIN, en er in 2009 blijk van gaf geloof te hechten aan claims van Mattheüs van der Steen dat er tijdens zijn bijeenkomsten wel eens goudstof uit de hemel regende, verbaasde dat Visser niet. “Daarmee was Ouweneel voor mij een randfiguur geworden met een slechte theologie en een totaal gebrek aan zelfs het meest basale onderscheidingsvermogen. Tot mijn grote verbazing bleef christelijk Nederland hem accepteren als geestelijk leider. Hij werd nog steeds her en der uitgenodigd als spreker, zijn boeken werden nog steeds uitgegeven, hij kreeg nog steeds een platform op radio en TV. Doordat hij door betrekkelijk veel mensen nog steeds serieus genomen werd, vormde Ouweneel op deze manier een brug van gereformeerd en evangelisch Nederland naar de ergste uitwas van charismatische oplichterij die er te vinden is. Het is, gezien mijn geschiedenis, dan ook met pijn in het hart dat ik waarschuw tegen de activiteiten en theologie van Ouweneel. Maar juist omdat ik weet hoe overtuigend hij kan zijn, vind ik dat ik niet mag zwijgen als ik zie dat mensen, met name jongeren, door hem op het verkeerde pad raken. Het is een pad dat uiteindelijk slechts tot teleurstellingen kan leiden.”

“God doet niet dagelijks grote wonderen en Hij verandert een land niet in één dag. Zo’n geloof lijdt onvermijdelijk schipbreuk.”

In ‘De brokken van de extreem-charismatischen’ legt Visser uit waarom deze beweging uiteindelijk alleen maar verliezers kent. “De reden daarvoor is heel simpel: er worden verwachtingen opgebouwd die niet waargemaakt kunnen worden. Er worden dagelijks grote wonderen van God verwacht. En God doet niet dagelijks grote wonderen; althans niet van het soort waar de extreem-charismatici naar op zoek zijn. De meeste mensen zijn wel in staat een poosje tegen zichzelf te liegen en zichzelf te overtuigen dat er bijzondere dingen gebeuren, maar niet constant. Het is onvermijdelijk dat de teleurstelling inzet. Als dat gebeurt, wordt mensen verteld dat de wonderen, de welvaart en de gezondheid die hen voorgespiegeld is, er nog niet zijn omdat hun geloof niet groot genoeg is. En als de teleurstelling zover is doorgedrongen dat ze hun leiders kritisch durven te bekijken (dat duurt vaak lang omdat hun geleerd is dat je ‘de gezalfde van de Heer niet aan mag raken’), zien ze niet veel fraais. Er is bijna altijd een patroon is van niet-uitgekomen profetieën, persoonlijke verrijking, mensen als instrumenten gebruiken en zelfverheerlijking. Overspel komt met grote regelmaat voor. Op deze manier raken volgelingen teleurgesteld in zichzelf, in de kerk en in God. Hun geloof lijdt schipbreuk. Ze staan cynisch in het leven, en durven God noch mens meer te vertrouwen. Dat is een lot dat ik iedereen wil besparen. Daarom ben ik er voor om brokken te maken van de extreem-charismatische beweging, in plaats van haar brokken te laten maken in de levens van mensen.”

Om dezelfde reden vindt Visser het belangrijk dat onware succesverhalen uit de zending ontkracht worden. “Zulke verhalen schetsen niet een eerlijk beeld van wat echte zending is. Het Evangelie verkondigen en kerken planten in gebieden waar de naam van Jezus nog niet verkondigd is, is geweldig werk. Ik zou niet anders willen. Maar het is ook zwaar. In veel gevallen gaat het langzaam. Je wordt teleurgesteld omdat sommige mensen terugvallen in hun oude leven. Je loopt hard aan tegen je eigen tekortkomingen als westerling en als mens. God dienen is niet alleen ploeteren, maar als die gedachte helemaal ontbreekt, is er iets mis. Als buitenlanders een land binnenkomen en glorieverhalen vertellen over een kort bezoek, dan kun je een ding absoluut zeker weten: ze hebben geen benul van wat zich echt heeft afgespeeld tijdens hun  bezoek. ‘Yes, a country can be changed in a day’, schreef Mattheüs van der Steen over de Birmareis van TRIN. De waarheid is: nee, dat kan niet. Zo werkt God niet. Hij neemt de tijd. In mijn leven en het leven van iedere gelovige neemt hij jaren de tijd om ons langzamerhand te vormen naar het Beeld van Zijn Zoon. In de geschiedenis van landen neemt Hij meestal eeuwen de tijd. Ik vind het belangrijk dat christenen beseffen dat zendingswerk werk van de lange adem is. Anders loop je achter opgeklopte hypes aan die achteraf niets blijken voor te stellen. Je bent dan niet meer betrokken bij het echte zendingswerk dat minder spectaculaire verhalen te vertellen heeft. En uiteindelijk raak je teleurgesteld in jezelf en in God. Want een kortdurige adrenalinestoot kan nooit een vervanging zijn voor de diepe voldoening van betrokken zijn bij het echte werk van God.”

Gerelateerde berichten van Visser:

Waar bemoei ik me mee?

Ik geloof in genezing op gebed