U2-kerkdienst
Popdominee Jan Andries de Boer, die al eens als 1 april-grap op Goedgelovig debuteerde en ook een webvissenprijs won, organiseerde vorig weekend in Maarssen een van zijn bekende U2-kerkdiensten. Goedgelovig-lezers Jan Wolsheimer, in het dagelijks leven voorganger van de CAMA Parousia Gemeente in Woerden, en Kaas togen erheen. “Gerechtigheid! Dat is het gevoel dat ik eraan heb overgehouden,” zegt Jan. “Al jarenlang moet ik mijn voorliefde voor de muziek van U2 verantwoorden naar medechristenen. Dominee Jan Andries de Boer zorgde voor een soort rehabilitatie.”
U2-KERKDIENST: EEN IMPRESSIE
Gerechtigheid! Dat is het gevoel dat ik heb overgehouden aan de U2-kerkdienst in Maarssen waar ik vorig weekend samen met medeblogger Jaco ben geweest. Al jarenlang moet ik mijn voorliefde voor de muziek van U2 verantwoorden naar medechristenen. Dominee Jan Andries de Boer zorgde voor een soort rehabilitatie door de standaard liturgie van de dienst te omlijsten met muziek van U2. Dat kan prima want de geestelijke diepgang van de teksten van Paul Hewson, beter bekend als ‘Bono’ is enorm.
Door: Jan Wolsheimer
Stel je voor dat je een standaard kerkgebouw binnenstapt waar de zaal enigszins als een theater aanvoelt. De belichting op het podium is perfect en het helverlichte kruis is de absolute blikvanger van de ruimte, geflankeerd door een groot hart. De dienst start met het nummer ‘Mofo’ van U2 en de woorden stromen als een douche over je heen:
Looking for to save my save my soul
Looking in the places where no flowers grow
Looking for to fill that God shaped hole
De zaal schudt en trilt van de heftige bas. Prachtig! Vervolgens is er een moment van stilte waarna votum en groet worden uitgesproken of het de normaalste zaak van de wereld is. Na ‘het gebed van inkeer’ klinkt het prachtige ‘Grace’ uit de speakers. Op de beamer kunnen we de Engelse én de Nederlandse woorden van de tekst meelezen.
Because grace makes beauty
Out of ugly things
Popdominee Jan Andries de Boer (rechts) in actie
De schriftlezing is uit Prediker waarna we verder luisteren naar het prachtige ‘Walk on’:
You’re packing a suitcase for a place none of us has been
A place that has to be believed to be seen
You could have flown away
A singing bird in an open cage
Who will only fly, only fly for freedom
Hierna lezen we Mattheüs 25:31-46, de indringende oproep van Jezus op het doen van goede werken in Zijn naam. Welk ander lied zou daarop kunnen volgen dan ‘The crums from your table’? De Nederlandse tekst maakt zo mogelijk nóg meer indruk:
Jij spreekt van tekenen en wonderen
ik heb iets anders nodig
ik zou geloven als ik dat kon
maar ik wacht op de kruimels van jouw tafel
Bono klaagt de kerk aan die de mond vol heeft over signs & wonders maar zelf lekker buiten schot blijft door inactief te zijn. Dan volgt de preek van Jan Andries de Boer waarin hij ons meeneemt langs alle gespeelde nummers met als uitgangspunt de teksten uit Prediker en Mattheüs. Opvallend detail is dat er instrumentale achtergrondmuziek van het album ‘Passengers’ te horen is. Voor de rest is de preek minder diepgaand dan de teksten van Bono.
Na de preek schalt de über-U2-song ‘Pride’ door de kerk. Een nummer wat ik tijdens mijn pubertijd honderduizenden keren gedraaid moet hebben. Tijdens dit lied ontvangen we allemaal een ONE-armband om de strijd tegen de armoede te onderstrepen. De dienst sluit af met het beste verwachtingslied wat er ooit geschreven is: ‘Where the streets have no name’. Na de zegen gaan we weer huiswaarts, een bijzondere ervaring rijker.
DE THEOLOGIE VAN HET KONINKRIJK
De U2-kerkdienst heeft me opnieuw aan het denken gezet. Nee, ik geloof niet dat dit soort diensten een oplossing zijn voor de kerk van vandaag. Verre van dat. Zo’n dienst is op zijn best natuurlijk ook gewoon een stukje entertainment. Maar toch laat de zintuigelijke combinatie van een kerkdienst en goede muziek me niet helemaal los.
Veel christenen zijn in de veronderstelling dat zij in het middelpunt van het reddende werk van Christus staan. Alles om mij. Dat is natuurlijk lekker post-modern, maar hoe zit het met het grotere plan van God? Namelijk om door Zijn kinderen heen licht te zijn voor de wereld?
We hebben het offer van Jezus vaak teruggebracht tot het minimale resultaat: onze persoonlijke redding. Daardoor gaan we vaak voorbij aan de wijze waarop ons leven zou moeten veranderen nadat we opnieuw zijn geboren. We denken niet of nauwelijks na wat het eigenlijk betekent om in ‘nieuwheid des levens’ te wandelen. Dat resulteert in een op zichzelf gericht christendom. Dat resulteert in oppervlakkige liedjes in de kerken. Dat resulteert in een lamp onder de korenmaat. Charles Colson is daar heel helder over als hij zegt: “De kerk van vandaag is 5000 kilometer breed en twee centimeter diep.”
Mensen zijn soms veel meer bezig met de vraag of Bono of Bob Dylan een christen is dan dat zij zelf het leven met Christus ten volle in praktijk brengen. Dat is merkwaardig. Volksstammen zijn op zoek naar de waarheid om zodra deze gevonden is, deze vervolgens keurig in de kast te zetten. Wat heeft deze wereld nodig? De redding van Jezus Christus én het brood van onze tafels. Shane Claiborne merkt in zijn onovertroffen boek ‘The Irresistible Revolution’ heel droogjes op: “If the Church won’t get involved in these issues, then the rocks will cry out, or the rock stars.”
Dat is wat er dus gebeurt. Gelovige rocksterren die het voortouw nemen in het uitleven van het Koninkrijk. Ik zal mijn leven kritisch moeten beoordelen of mijn leven wel paralel loopt met het bijbelse onderwijs. Riep Jezus me om zorgeloos en comfortabel te leven? Riep Hij me om me ‘tekstkritiek’ te leren of om theologische debatten te voeren? Of riep Hij me om te wandelen in geloof, God en mensen lief te hebben en om het evangelie te léven? Willem Ouweneel schreef al eens dat veel Nederlanders een ‘bediening van kritiek’ hebben. Onwillekeurig moet ik dan denken aan de woorden van Jezus als Hij spreekt over het bouwen op zand of op de rots. Hij zegt daar: “Een ieder die Mijn woorden hoort én ze doet…”
Gelukkig zie ik in de theologie van de emerging church gerechtigheid weer een grote plaats krijgen. Een plaats die veel verder gaat dan de ‘ik-ben-binnen-theologie’ van veel kerken vandaag. Maak eens een studie over het begrip gerechtigheid en verbaas je over de ernst waarmee God hierover spreekt. Zie bijvoorbeeld Amos 5 waar God het uitroept dat Hij de samenkomsten van Israël niet meer kan luchten. Doeners van het geloof. Daar zit God op te wachten. Vroeger en nu en in de toekomst. Mensen die het geloof gaan doen door zichzelf te vernederen en Hem te verhogen. De A(a)nder hoger plaatsen dan zichzelf.
Dat is geen gemakkelijke weg. Dat zie je duidelijk in de Bijbel. Een weg van vragen, soms zorgen, twijfels maar uiteindelijk overwinning. Dát kom ik tegen in de muziek van U2, Bob Dylan en anderen. Niet de zoetsappige CCM melodietjes waar een soort christelijke sprookjeswereld wordt geschetst, maar de ruwe, hoekige en scherpe woorden van de Psalmen, Prediker of Job. Dat staat veel dichter bij het echte leven.
Ik heb me altijd meer verwant gevoeld met de zoekers en niet met de happy few die gearriveerd waren. Ontdaan van alle realiteit en de worstelingen van dit leven. De worstelingen met God. De worstelingen met jezelf. Lees de Bijbel en je herkent deze dingen. Dát herken ik in de muziek van U2, the Simple Minds, The Alarm of 16 Horsepower.
21 Reacties op “U2-kerkdienst”
Trackbacks / Pingbacks
- - 16 december, 2008
Goedgelovig.nl 
U2 en shane claiborne en een ‘Kingdom now’ theologie? zie maar dat geelhoed en mark verhoeven hier niet langskomen…
Jammer dat ik het te laat hoorde, ik had graag zo’n U2-dienst meegemaakt. Ik zal de site van Jan Andries even in m’n rss reader zetten.
Waarde redactie van GoedGelovig. Graag wil ik jullie complimenteren… jullie plan heeft gewerkt, ik ben er met open ogen ingetuind, pas nu vallen de schellen van mijn ogen. Briljant, werkelijk briljant is jullie emerging-church-promotie-strategie!!
Het plan moet ongeveer zo geweest zijn:
1. we beginnen met een christelijk – satirische website om zaken waar wij het als emergende christenen niet mee eens zijn aan de kaak te stellen. Emerging church noemen we nog even niet.
2. Als we lezers hebben en iedereen aan ons gewent is gaan we met leuke satirisch stukje (bijv. ‘De emerging relikubus’) ‘emerging church’ introduceren. Beetje plagen, maar ook de lezers kennis laten maken.
3a. Na deze introductie gaan we steeds vaker in onze stukjes emerging church positief noemen:
– als zij die het allemaal beter doorhebben dan de schrijver van het boekje (bij: huisfeesten: een vluggertje)
– als titel voor iemand die even positief in het nieuws is (Boele Ytsma is emerging pastor)
– middels het deels loslaten van de oorspronkelijke anonimiteit kunnen we linkjes geven naar mooie emerging-websites hebben zodat de doorklikkende lezer bijv. kan lezen over Johan ter Beek die de organisatoren van New Wine uitlegt dat ze het echt niet begrepen hebben als ze geen aandacht aan de emerging church besteden.
4. En dan uiteindelijk er steeds eerlijker vooruit komen: In de kritiek op anderen de emerging church afschilderen als enig lichtpuntje in de kerkelijke duisternis:
– in kerken is er de ‘ik-ben-binnen’ theologie, maar oh oh wat mooi, in de emerging church krijgt gerechtigheid weer een plaats. (zie boven)
(En dan hebben we het nog niet eens over de kennissen die in de comments telkens terugkomen op het emergen.)
Gefeliciteerd dus: jullie zijn geslaagd in je opzet, ik wist weinig van de emerging church en heb door jullie er meer over gelezen. Niet slecht voor een club die zelf eigenlijk ook nog niet echt iets voor de nederlandse samenleving heeft betekent, maar wel bestaat bij de gratie van die kritiek op ‘gevestigde kerken’.
Ik zal trouw jullie verdere promotie acties blijven volgen.
@ Erik: Briljante comment. We zijn dol op complottheorieën. 🙂
Het grappige is dat er van een opzet of plan totaal geen sprake was, want de GG-redactie is kerkelijk heel divers en niet echt ‘emerging’. Maar de toename van lezers en bijdragers uit de ‘emerging’-hoek de laatste paar maanden (met name sinds de zomervakantie) is opvallend. We selecteren als redactie puur op prikkelende bijdragen, ongeacht uit welke hoek die komen. Als dominee Jan Andries zelf een verhaal over U2 had geschreven, hadden we dat ook geplaatst. Dat een gereformeerde pastor in de middle of nowhere (Boele) en een CAMA Parousia predikant (Jan) ‘emerging’ konden zijn wisten we niet eens. Maar zo leren we allemaal weer wat bij. Boeiend is het verschijnsel zonder meer.
Beste Erik, ga lekker DOEN in plaats van DENKEN…
Beste mensen, ga lekker DOEN in je eigen kerk/hok/gemeente/wereld/stad/dorp/afrika/wallen/voedselbank/… in plaats van DENKEN.
De waarheid is geen zelfstandig naamwoord, de Waarheid is een werkwoord…
U2 is wel wat tam hoor en zo 2007, als je echt emerging bent organiseer je een dienst met muziek van Slayer en Britney Spears of iets anders…
Beste Krul,
Wat moet ik gaan doen?
Trouwens, hoewel GELOVEN wel een werkwoord is lijkt WAARHEID me toch echt een zelfstandig naamwoord. DENKEN is trouwens ook een werkwoord, dus dat is dan weer goed, toch, of niet?
Hoewel ik niks tegen U2 of Bono heb (inhoudelijk, qua muziek vind ik ’t veel van ’t zelfde), verbaas ik me hoe Bono door sommigen als een soort van messias wordt gezien. Buiten de band om roept Bono alles wat politiek correct is. Ik kan ’t niet helpen, maar van een Messias verwacht ik anders.
Aanvulling: niet dat ik Bono/U2’s goede bedoelingen, oprechtheid, geloof etc. etc. in twijfel trek… Maar zoveel verschil vind ik niet zitten in Femke Halsema en Bono, op de bril na. 😉
@ JJ: Daar zijn zeker wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. Zie ook onze eerdere satirische bijdragen over Bono:
Bono-vermoeidheid
https://goedgelovig.wordpress.com/2008/01/17/bono-vermoeidheid/
Cool met een tefallaagje
https://goedgelovig.wordpress.com/2008/01/16/cool-met-een-tefallaagje/
Ik waarheid, jij waarheid, wij waarheden. Nee, het is geen werkwoord..
..dus als ik deze ‘bijdrage ‘ van Jan goed begrijp,
laat hij zijn oude mens eerst ophitsen door lage bassen en lokkende rhytmes –
( er staan nog net geen Pamela s in ultrakort verpleegsterpakje om symbolisch de hulpeloosheid weer te geven…)
om vervolgens met die tot leven gewekte hitsige oude mens ” iets te gaan DOEN”…
–
..ja hé GG….?
@loneman: Bono is nou niet bepaald een standaardchristen, maar om te suggereren dat U2 in het straatje van Pamela’s in verpleegsterrokjes past vind ik wel een beetje ultrakortzichtig (excusez le mot).
UPDATE: Jan Andries mailde ons dit interview met hem over U2 in het IKON-programma OBA-live.
http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/ikon/OBAlive/11-13-08/canon.wmv
@goedgelovig: Ja, en waarom mailde ik dit? Omdat presentator Jurgen Maas mij introduceerde als dominee die o.a. een Madonna-dienst gehouden had. En dat was dus een 1 april-grap van Goedgelovig, die iemand die mijn naam Googelt al vrij snel vindt. En als je dan alleen de titel voor kennisgeving aanneemt…. Dan nu eens en voor al: een Madonna-dienst is als grap leuk bedacht, maar, zo kan nog zo chique doen met haar kabbala, het stelt allemaal bitter weinig voor. En die kruisigings-scene is natuurlijk helemaal een toonbeeld van smakeloosheid. Ik heb gezegd!
dan toch maar een slayer dienst zoals een reageerder suggereerde
HELEMAAL VOOR
\../ \../
“GOD! HATES! US ! ALL!”
in sommige kerken zou die tekst niet eens opvallen
Deze dienst met lichtshow heb ik mogen meemaken in de eigen kerk van Jan Andries de Boer op 5 oktober 2006.
De kerk in schemerlicht , de teksten geprojecteerd , de prachtige lichteffecten , de gebeden , de preek en de prachtige songs van U2 , de dominee op de kansel met een klein leeslampje en de brandende paaskaars zo indrukwekkend .Ook werden ons de witte polsbandjes uitgereikt en werd ons gevraagd op te staan tegen de armoede maar, alleen als we het meende zei Jan Andries . Eenieder stond spontaan op alleen ik kon het vanwege mijn leefytijd – 90 jaar – niet waar maken .Een kort filmpje van deze dienst staat op site van Jan Andriies .
Ik meen het oprecht , en ik heb het hem ook gemaild , het was voor mij een stukje hemel .
ik zie nu dat ik een fout heb gemaakt in mijn reactie op 16 december 2008
De prachtige dienst met lichtshow was op 5 oktober
2008 en niet in 2006 .
Sorry Jan Andries , ik moet beter opletten .
Ik zag op de foto hierboven dat de man naast Andries de Boer, ook het coexist t-shirt aanhad.
Het coexist-optreden van U2:
Na 5 nummers gespeeld te hebben, stopte Bono ineens, en deed een haarband om, met een tekst erop. Ik keek naar de Jumbotron (groot scherm op het podium) en zag dat er met handgeschreven letters COEXIST (naast elkaar bestaan) op geschreven was. [..] De ‘’C’’ van COEXIST was de islamitische halve maan, de “X’’ was de Davidsster, en de “T” was het kruis van Christus.
Bono wees naar de symbolen op zijn haarband eerst naar het kruis, vervolgens naar de ster, daarna naar de halve maan vervolgens herhaalde hij de zin:
“Jesus, Jew, Mohammed -all true, Jesus, Jew, Mohammed –all true.’’
(Jezus, Jood, Mohammed, allemaal waarheid).
Hij herhaalde de woorden als een mantra, en sommige mensen begonnen hem zelfs na te zeggen.
1 Korintiërs 10:20-22 Integendeel, dat hun offeren een offeren is aan boze geesten en niet aan God en ik wil niet, dat gij in gemeenschap komt met de boze geesten. 21 Gij kunt niet de beker des Heren drinken èn de beker der boze geesten, gij kunt niet aan de tafel des Heren deel hebben èn aan de tafel der boze geesten. 22 Of willen wij de Here tot naijver wekken? Zijn wij soms sterker dan Hij?
Romeinen 12:2 vertelt ons, je moet jezelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen door uw gezindheid te vernieuwen, om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is.
Romeinen 12:2 En wordt niet gelijkvormig aan deze wereld, maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken, opdat gij moogt erkennen wat de wil van God is, het goede, welgevallige en volkomene.
2 Korintiërs 4:3-4 Indien dan nog ons evangelie bedekt is, is het bedekt bij hen, die verloren gaan, ongelovigen, wier overleggingen de god dezer eeuw met blindheid heeft geslagen, zodat zij het schijnsel niet ontwaren van het evangelie der heerlijkheid van Christus, die het beeld Gods is.
Klinkt hard, maar dit zei Jezus:
Matteüs 15:14 Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden. Indien een blinde een blinde leidt, zullen zij beiden in een put vallen.
Lucas 6:39 Kan een blinde een blinde geleiden? Zullen zij niet beiden in een put vallen?
Petrus waarschuwde ook:
2 Petrus 3:17 Geliefde broeders en zusters, u weet van tevoren wat er gaat komen. Wees daarom op uw hoede en laat u niet meeslepen op de dwaalwegen van wettelozen. Laat uw standvastigheid niet varen, 18 maar groei in de genade en in de kennis van onze Heer en redder Jezus Christus. Hem komt de eer toe, nu en in eeuwigheid. Amen.
Hier laat ik het even bij.
Wel heb ik hier een theatervoorstelling:
http://theater.goodfight.org/?vdId=U2
God’s Zegen, wijsheid en shalom.
Mohammed zegt dat allah geen Zoon heeft.
Hoe kan het dan allemaal waar zijn.
God heeft een Zoon en allah niet.
Leuke vader, die op het ene moment zegt wel een zoon te hebben en een paar eeuwen verder niet meer.
Met een gezond verstand en begrijpend lezen is al vast te stellen dat beiden dus nooit de Waarheid kunnen vertegenwoordigen.
Het is de Eén of de ander. Je mot kiezen.